Zupa na gwoździu

[:pl]

Zupa na gwoździu — przysłowiowa zupa ugotowana z niczego.

Powiedzenie zupa na gwoździu albo zupa z gwoździa znana jest z opowiastki przekazywanej ustnie po wojnach napoleońskich. A mianowicie:
Napoleoński żołnierz tułacz zapukał do skąpej gospodyni prosząc ją o jedzenie. Po odmowie, sam zabrał się za gotowanie.
— Wrzucił do wrzątku znaleziony, zardzewiały gwóźdź.
Poprosił gospodynię dla polepszenia smaku o:
— szczyptę soli,
— kminku,
— garść kaszy,
— mąki,
— kawałek słoniny.

Wszystkie te składniki wylądowały w garnku. Gospodyni nie mogła się nadziwić jak dobra jest zupa z gwoździa.

Zupa z gwoździa inspirowała poetów i pisarzy;
Aleksander Fredro napisał dowcipną bajkę Cygan i baba w której w roli sprytnego kucharza występuje Cygan, a Melchior Wańkowicz wykorzystał powiedzenie Zupa na gwoździu jako tytuł swoich wspomnień.[:]